Ивановски: Во администрацијата систем за вработување според заслуги

На истекот на годината која е вашата оценка за нивото на развој на информатичкото општество во Македонија и кој ќе биде вашиот фокус во таа насока во наредната година?

- Завршивме уште една година со напредок во  информатичкото општество во Република Македонија. Според податоците на Државниот завод за статистика во првиот квартал од годинава, 64,2 проценти  од испитаниците поседуваат компјутер во домаќинствата, што е за три проценти повеќе во однос на  истиот квартал лани, а 58,3 проценти имаат  интернет, што е пораст од 3,3 проценти. Но, од особено значење е тоа што дури 58,1 процент се корисници на широкопојасен интернет, што претставува зголемување за 16 проценти во споредба со 2011 година. Во меѓувреме, реализирани се повеќе проекти меѓу кој најзначајен е системот за е-Даноци за правни и физички лица. Со овој систем граѓаните можат електронски да ги поднесат даночните пријави до Управата за јавни приходи. Исто така, го воведовме и порталот е-Демократија, како уште една алатка за граѓаните да можат да бидат во директен контакт со институциите.

Го надградивме системот за оценување на администрацијата, популарно наречен „Семафор“  и воведовме можност за оценка и во електронска и во хартиена форма. Нови уреди во пробна фаза на системот ќе функционираат на 110 шалтери во повеќе институции низ државата,  а  се планира да станат решение за оценка на администрацијата на сите 1.200 шалтери.

Во рамките на проектите би ја споменал иницијативата за Отворено партнерство со Владата, која подразбира отворање на податоците од јавен карактер, според Законот за слободен пристап до информации и јавен карактер за граѓаните и бизнис-заедницата. Со тоа ќе постигнеме поголема институционална транспарентност, брз и точен пристап до информациите и креирање нови бизнис-модели. Впрочем, отвореноста и транспарентноста е еден од темелните принципи на демократијата во едно општество. За таа цела ја креиравме веб страната opendata.mioa.gov.mk, преку која граѓаните имаат повеќе избор преку пристап до повеќе податоци, а пред се информации произведени од апликациите кои ги користат отворените услуги.

Во ноември го промовиравме Единствениот национален електронски регистар на прописи (ЕНЕР), хостиран од Министерството за информатичко општество и администрација. ЕНЕР претставува електронски систем кој покрај постојните прописи во Република Македонија ги содржи и предлог законите на министерствата во фаза на нивна подготовка. Тој е алатка наменета за електронско информирање на граѓаните на претставниците од невладините организации, стопанските комори, бизнис асоцијации и правни лица, претставниците на владата, како и на одделните министерства, во врска со постојните прописи и предлог законите на министерствата во фаза на подготовка.

Во програмата за работа на Министерството за информатичко општество и администрација, за 2013 година имаме планирано голем број проекти, меѓу кои најзначајни се надградбата на проектот за размена на податоци помеѓу државните институции по електронски пат т.н интероперабилност со министерства, фондови и неколку судови. Веќе е во тек и вториот оглас за 50 електронски продавници, ќе се финализира е-потсетникот каде што граѓаните ќе можат да изберат за кои документи што имаат рок на траење сакаат да бидат потсетени преку СМС или е-пошта, надградба и проширувањето на проектот за електронско водење на документи што е во тек ќе биде реализирано, како и поголем број на е-Услуги што граѓаните ќе можат да ги добијат преку интернет, без потреба од посетување на најблиската канцеларија, особено од Управата за водење на матична евиденција. Исто така, 2013-та ќе биде година кога владините услуги ќе прераснат од е-Услуги во м-Услуги, односно истите да бидат достапни преку апликации за мобилни телефони.

Веќе подолг период се вршат подготовки за преминот од аналогно во дигитално емитување на телевизиските програми. Што е постигнато досега и што ќе  добијат граѓаните од тој процес?

- Тоа е процесот на доделувања на т.н дигиталната дивиденда. Република Македонија е прва земја од поширокиот регион која се подготвува на 1 Јуни 2013 година да им понуди на граѓаните тв сигнал со дигитално емитување. Со ова ќе се подобри квалитетот на преносот на сигналите, ќе им се овозможи на локалните телевизии да прераснат во локални телевизии во осум региони и еден подрегион на град Скопје. На јавен транспарентен конкурс се избра оператор кој што ќе ги опслужува националните и регионалните телевизии со доволен спектрум за да можат националните телевизии да почнат да работат и со HD висока резолуција, кога тие ќе бидат подготвени. Со овој процес, ќе се ослободат фреквенциите што сега ги користат аналогните телевизии, за да може да се воведи и 4Г мобилна телефонија во нашата држава.

 

Која е вашата оценка за квалитетот на телевизиските програми, што сметате дека треба да се подобри и ќе предложите ли промени во регулативата во таа насока?

- Граѓаните се тие што го оценуваат квалитетот на програмите. Се додека има интерес и гледаност од нивна страна, понудата на емисиите ќе биде таа што е сега.

Сметам дека треба да се подобри понудата од домашната продукција и затоа имаме предлог во новиот Закон за медиуми. Нашата цел е да ги поттикнеме телевизиските куќи да креираат сопствена програма која ќе биде од интерес на публиката, задоволувајќи го нејзиниот вкус, но истовремено ќе биде на професионално и квалитативно ниво, како во техничка, така и во содржинска смисла на зборот.

Какви се резултатите од активностите што ги спроведува МИОА за поголема употреба на електронско плаќање и што ќе следи во идниот период на тоа поле?

- Уште како министер задолжен за информатичкото општество, а сега и на администрација, максимално сум посветен на подобрување на електронската трговија во Македонија, сектор кој што се уште е во раните фази на развој. Ги направивме сите законски измени за да можат да влезат светски платежни процесори, меѓу кој најпознатиот е PayPal. Пред пет години стапив во директен контакт со генералниот директор на иБеј, која што е мајка фирма на PayPal , Џон Донахју, кој лично се заложи за влез на PayPal во Македонија. Следеше кризата во САД, со која што инвестициите што беа неопходни за проширување на PayPal мрежата беше ставена во мирување. Откако помина кризата, поради големиот интерес од земјите PayPal одлучи да ги групира помалите економии и во група да ги постави во нивната мрежа. Се надеваме дека наскоро и Македонија со земјите од регионов што не се дел од PayPal ќе има можност да ги користат нивните услуги. Но, покрај PayPal во Македонија се присутни повеќе други што се конкуренција на PayPal, но не толку големи.

Дополнително овозможивме и плаќање преку мобилен телефон, најпрво преку СМС порака, а сега и со допир на мобилниот уред со платежниот уред.

Оваа година го започнавме проектот за 100 електронски продавници. За 2012 година се пријавија 32 претприемачи со интерес нивните продукти да ги понудат преку Интернет, а моментно е во тек вториот повик за 2013 година за 50 нови е-продавници. Би сакал да ја искористам оваа прилика и да ги поканам сите заинтересирани да достават бизнис план, со цел да бидат евалуирани и селектрирани најдобрите 50 продавници.

До каде се подготовките за новиот Закон за администрација и кои се главните придобивки од него?

- Подготовките на Законот за администрација се во завршна фаза. На него се работи повеќе од една година со голем број на домашни и странски експерти, разгледувајќи ги состојбите од Канада, Обединети Нации, Европската Комисија и голем број на земји членки на ЕУ. Ќе има многу новини во овој закон. Ќе предложиме дополнителни тестови за влез во администрацијата во зависност од нивото на позицијата за која што ќе се конкурира. За повисоките работни места ќе се вреднува и работното искуство што кандидатот го има стекнато повеќе од дипломата, а не само образованието што го поседува.  Едноставно станува збор за целосен систем за вработување според заслуги. За прв пат се прави анализа на работни места и во јавната администрација. При крај е каталогот на работни места, со што ќе се унифицираат и стандардизираат категориите на работни места и во јавната администрација. Се воведува систем на т.н 360 степени модел на оценување со кое што ќе се добијат многу објективни оценки на крајот од годината за вработените во администрацијата. Ќе се оценува според сработеното на претходно јасно поставени мерливи индикатори на почетокот од годината, а ќе оценуваат и граѓаните преку њњњ.семафор.миоа.гов.мк. Особено се посветува внимание на забелешките од извештајот на ЕУ во однос на припадниците на помалите етнички заедници во Република Македонија, со цел да се имплементираат нивните препораки и целосното спроведување на Охридскиот Рамковен Договор и вработување според заслуги. Во овој дел ангажирани се експерти од СИГМА.

Новиот закон ќе придонесе за професионална, транспарента, деполитизирана и најважно сервисно ориентирана администрација за потребите на граѓаните.

Ваш став за ефикасноста на администрацијата и нејзината бројност и дали институциите ја испочитуваа обврската за евидентирање во регистарот ?

- Ефикаснаста многу зависи и од раководството во институции. Според повеќето анализи што ги спреведовме преку Таен Клиент, се доаѓа да заклучук дека голема улога имаат функционерите со кои што раководат институциите. Затоа сега водуваме нов механизам т.н Барометар на квалитет со која ќе се мери квалитетот на институциите од аспект на внатрешни перформанси и надворешни фактори во поглед на испораката на услуги кон граѓаните. Ќе се воведе награда на најдобро спроведен проект која ќе биде доделена на институција/сектор/одделение/тим/работна група, за најуспешно спроведена програма/проект/активност. Проектот вклучува развој и имплементација на методологија за стандардизирано мерење на квалитетот на институциите и нивно рангирање согласно добиените резултати. Имплементацијата на методологијата „Барометар на квалитет на институции“ ќе влијае на создавање на конкурентност на институциите во администрација и ќе ги поттикне да ги спроведат дефинираните и планирани реформски процеси во Стратегијата за реформа на јавната администрација. Транспарентноста на целиот процес ќе влијае на развивање на подобри организации и посервисно ориентирани институции. Ќе се применува рамка заснована на Малком Балдриџ, моделот од САД прилагодена и адаптирана според потребите и состојбите во администрацијата во Република Македонија. Ќе се мерат седум критериуми, лидерство, стратешко планирање, ориентираност кон корисниците, ориентираност кон човечките ресурси, менаџирање со процеси, анализи и резултати.

Во однос на регистарот за државна и јавна администрација, евиденцијата е континуиран процес, а официјалната бројката на администрацијата ги опфаќа секторите, кои што уставниот суд на Република Македонија не ги поништи. Новиот Закон за администрација ќе го регулира и овој дел за да се евидентираат сите вработени во јавната администрација, без разлика дали тие се вработени преку Законот за работни односи, Законот за администрација или некој од материјалните закони на институциите. Воведувањето на мобилноста во администрацијата ќе придонесе до балансирање на бројот на вработени според потребите на институциите, во оние што имаат суфицит и дефицит на персонал.

Веќе подолг период се најавува верзија на законот за медиумите. Кога ќе се носи тој закон и кои ќе бидат неговите основи?

- На последната средба со Здружението на новинари беше побарано од нивна страна да се разгледа можноста за донесување на овој закон после локалните избори за да нема злоупотреба за време на кампањата. Но, пролонгирањето на донесувањето на овој закон го загрозува спроведувањето на дигитализацијата на теливизиите. Со оглед на новонастаната ситуација во Собранието на Република Македонија, потребна ни е дополнителна анализа кога ќе се започне со оваа расправа. Целта на овој закон е да обезбеди слобода на изразување и слобода на медиумите, заштита и развој на медиумскиот плурализам, право на информирање и пристап до разновидни и независи информации и програмски содржини, како основни начела на демократското општество. Се тоа тоа треба да поттикнува развој на медиумите и аудиовизуелните медиумски услуги, развој на независна продукција, поттикнување, унапредување и заштита на културниот идентитет, јазикот и традицијата, поттикнување на јавниот дијалог, толеранцијата и разбирањето меѓу граѓаните и многу други сегменти кои што ќе придонесат и за развој на економијата во Република Македонија. Со овој Закон се уредуваат  правата, обврските и одговорноста на издавачите на медиуми,  давателите на аудиовизуелните медиумски услуги  и обезбедувачите на програмски пакети. Се надевам дека за брзо време ќе започнеме со јавната расправа за донесување на Законот за медиуми и аудиовизуелни медиумски услуги.

Како МИОА му помага на ИТ секторот во услови на светска економска криза?

- Еден од клучните проекти оваа година што им помогна на голем број на бизниси во малопродажбата на ИТ секторот е доделувањето на ваучерите за студентите од социјалните семејства. Оваа година се доделија вкупно 5.775 ваучери со вкупна вредност од 89.512.500 ден.

Во разговорите што ги имав со поголем број од сопственици на бизниси што успеаа да привлечат голем број на студенти, јасно и гласно потенцираа дека доколку не беше овој проект на Владата, поголем број од вработените од овој сектор би биле отпуштени од работа, а некои од фирмите ќе ги затвореа своите врати. Според нивните зборови, иако во изминатите два проекта за доделувањето на ваучерите во 2008 и 2009 година, вкупниот број на ваучери беше далеку поголем  (околу 12.000 и 10.000), овојпат проектот имаше многу поголем позитивен ефект за опстанокот на овие фирми и задржување на бројот на вработени.

Исто така, очекувам студентите што добија ваучери да ги користат компјутерите за напредок во образованието, а истовремено да бидат во чекор и со ИТ технологијата.

На крајот, би сакал на сите граѓани на Република Македонија да им посакам Среќна нова 2013 година, со желба за успех во професионалниот и приватниот живот.

Извор : МИА

Новинар: Лидија Велковска