Бесими: Нема дуализам во Владата

Како ја оценувате посетата на Атина и средбата со шефот на грчката дипломатија Димитрис Аврамопулос во контекст на унапредување на билатералните односи меѓу двете земји, на европските перспективи на Република Македонија, па и во однос на надминувањето на спорот за името?

Посетата беше организирана на највисоко ниво и во конструктивна атмосфера. Грчката страна и даде значење на официјален протокол. Имавме тет-а-тет средба, следеше официјалниот дел каде присуствуваше целиот естаблишмент на МНР, по што следеше и работен ручек во министерство. Покрај министерот Аврамопулос, беа сите политички директори, амбасадори - претходни и сегашни во Македонија. Главната цел на посетата беше да се разговара за европската перспектива на Република Македонија, особено пред Самитот на Европскиот совет во јуни, како и да придонесе за зближување на односите меѓу двете земји. Тоа што беше важно е заедничкиот заклучок дека европската перспектива останува најдобрата алтернатива за регионот. Тие ја поддржуваат РМ во тој процес.
Во однос на прашањето за името, кое не е директна тема, но се наметнува во разговорите за европските интеграции, заклучивме заедно дека е потребно што побрзо изнаоѓање решение за името, прифатливо за двете страни, и оти процесот, кој се одвива во рамки на ОН со посредство на амбасадорот Метју Нимиц треба да се забрза до конечно решение, кое би значело прогрес во евроинтеграцијата на Македонија. Инаку, во однос на официјалните прегвори се знае дека тие се водат во рамки на ОН, а ваквите посети се важни за да се даде позитивен импулс на климата, да се создадат повеќе можности за комуникација, градење на заемна доверба, создавање клима на конструктивна соработка која може да помогне во иднина за процесот, за тоа прашање да се реши. Во тој поглед не треба да има дилема дека има какво било паралелизми во тој процес. Напротив, ние треба да си ја вршиме нашата задача како претставници на Владата и да го дадеме својот придонес во овој процес што е од исклучително значење за сите граѓани на РМ.  
Инаку, покрај посетата на Атина, одржани се и две средби на експертско ниво меѓу претставници на МНР на двете земји, а договорено е проширување на соработката и во областа на транспортот и животната средина. Констатиравме дека успешно се одвива прекуграничната соработка со ИПА фондовите и таа треба да продолжи. Дискутиравме и за една нова можност, а тоа е соработка во Твининг и ТАИЕКС програмите со ИПА фондови во компонентата за зајакнување на нашите капацитети за преговори со ЕУ. Искуството на Грција и соработката во оваа област мислам дека ќе помогне во тој процес. Исто така, беше истакнато значењето на соработката во областа на бизнис секторот, особено што Грција и Македонија имаат тесна економска соработка и Грција е меѓу првите земји стратешки трговски партнери, но и меѓу најголемите странски инвеститори во Македонија.

Се добива впечаток дека грчката страна полесно се одлучува на средби со претставници на македонската Влада кои се од ДУИ, а некако ги одбегнуваат средбите со македонските претставници. На што се должи тоа?

Оваа теза, посебно во Македонија, не е корисна, затоа што ние сме сите претставници на една влада и работиме во интерес на граѓаните на РМ, а тоа е евроатлантската интеграција, како еден од стратешките приоритети. Самиот факт што ние како ДУИ сме ги прифатиле овие ресори, Одбрана и Евроинтеграции, ние мора да се ангажираме и да придонесеме Македонија да покаже напредок во Евро-Атлантските интеграции. Тоа е генерален став и секој во Владата во својот дел е ангажиран колку што може да помогне во успешна реализација на својата агенда, своето портфолио. Во тој дел спаѓа и комуникацијата со Грција во однос на овие прашања. Што се однесува до средбите битно ни е, пред се, да создадеме клима на соработка, да градиме одреден степен на доверба при што од средбите и двете страни ќе имаат корист. И во конкретниот случај, да потсетам имало и до сега средби на премиерот и министерот за надворешни работи со грчки претставници, но овие средби во Грција се дополнителен импулс и од тоа добиваат Македонија и сите граѓани. Со добра координација може да имаме само корист од нив, зашто без разлика дали се членови на една политичка партија или на друга, дали се политичари Албанци или Македонци кога ќе станеме членка на ЕУ и НАТО подеднакво ќе бидат среќни сите граѓани - Македонци, Албанци, Турци, Власи, Роми...     

За прашањата во јавноста дали има дуализам во Владата помеѓу ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ, можам да кажам дека мојата посета во Грција е во својство на Заменик претседател на Влада за европски прашања во Владата на Република Македонија, која ги претставува интересите на граѓаните на Република Македонија и тука не служам како вицепремиер само за Албанците, за Македонците или само за Турците, туку на сите граѓани во Република Македонија и со тој мандат сме изгласани во Собранието од пратениците на РМ кои ја имаат поддршката од мнозинството граѓани.

Дали на средбата со Аврамопулос стана збор за последниот предлог на медијаторот Нимиц?

Секако дека разменивме мислења и за тоа, но останува официјалните позиции да се процесираат во рамки на регуларните преговори и тоа е најдобриот пат. Ние во однос на прашањето за името рековме дека треба побрзо да се реши и во тој контекст се очекува во наредниот период од двете страни, како што е нагласено од Нимиц, да ги дадат своите позиции со цел процесот да може да се движи понатаму.

Грчките медиуми излегоа со шпекулации дека до самитот на ЕУ во јуни Скопје и Атина треба да одговорат на последниот предлог на Нимиц. Постои ли таков рок?

Не би зборел за рокови, но важно е процесот да тече побрзо, односно што побрзо да се произнесат двете страни за да продолжиме понатаму кон решението. Со конструктивен пристап, да се фокусираме кон иднината, како партнери да дојдеме да заедничко решение. Да гледаме напред, преку можностите да градиме наша заедничка иднина во Европското семејство! 

Доколку не се случи напредок во процесот на разговорите за името можно ли е Македонија на јунскиот ЕУ самит да добие датум за почеток на преговорите?

Ќе го парафразирам заклучокот од декемврискиот самит дека доколку Македонија покаже соодветен прогрес во приоритетите на Пристапниот дијалог на високо ниво, во однос на добрососедските односи и дојде до решение за името прифатливо за двете страни тогаш ќе добие рамка за датум за започнување преговори. Тоа подразбира дека за да сме сигурни дека би имале датум треба да имаме и решение за името до тој период. Но, без разлика каков ќе биде исходот во јуни, ние остануваме посветени на реформите за ЕУ, не смееме да се откажеме, затоа што евроспката и евроатланстаката перспектива на земјата останува единствен и врвен приоритет за земјата и од политички и од економски аспект.

Се добива впечаток дека немате големи очекувања од самитот на ЕУ во јуни?

- Не би сакал да прогнозирам некој оптимизам, сакам да останам објективен и претпазлив. Ние нашето треба да си го сработиме, да ги продолжиме реформите, да покажеме прогрес во добрососедските односи и во името. Тие се трите работи што Советот во декември ги запиша за нас, а треба да ги завршиме до јуни. Останува министрите на ЕУ во јуни да дискутираат. Сакам реално да пристапиме и прогнозите, а амбициите да ги претвориме во наша секојдневна работа.

Една од забелешките во Пролетниот извештај за Македонија е и формирање Анкетна комисија за настаните од 24 декември, работа што се уште не е завршена. Можно ли е тоа да претставува пречка за добивање датум за преговори во јуни?

Тоа е една од работите што Брисел ги очекува од нас. Ние до јуни имаме време да покажеме резултат. Секако дека исполнувањето на политичкиот дијалог и договорот од 1 март се исклучително важни затоа што ќе ги стават под знак прашалник политичките критериуми на РМ. Добро беше што РМ успеа на 1 март да го надмине тој предизвик и политичарите да ги стават интересите на граѓаните пред партиските интереси. Сега следи имплементација, и таа имплементација на тој договор, вклучително и на Анкетната комисија ќе се дискутира и во јуни, затоа што извештајот се однесува на Република Македонија, и не е извештај за работата на Владата или некоја друга институција. Затоа треба политичките партии и од опозицијата, како и од владината коалиција да покажат напредок во однос на тоа што е договорено, со цел Македонија како држава да напредува во евроинтеграцијата.

Грција следната година треба да го преземе претседавањето со ЕУ. Дали тоа дава повеќе надеж дека е можна промена на нивниот став во однос на името, со оглед и на Агендата 2014 година од Солун за проширување на ЕУ кон Југоисточна Европа?

Во ЕУ се одлучува врз консензуална основа на сите земји члеки. Не можам да прејудицирам дали тоа претседавање може да менува нешто, но секако треба да се гледа како на можност. Но, ние и до тогаш, во континуитет треба да разговараме заедно и да бараме решение за надминување на отвореното прашање за името. Важно е ние да достигнеме такво ниво на соработка и да се доближиме во преговорите до таа фаза која ќе доведе до замено прифатливо решение.

Извор: МИА

Новинар: Виолета Ангеловска