Zëvendëskryeministri i Qeverisë, përgjegjës për çështje ekonomike, koordinim me resorët ekonomikë dhe investimet, Fatmir Bytyqi dhe ministri i financave, Fatmir Besimi, sot kryesuan seancën e parë plenare ekonomike dhe të biznesit “Në rrugën drejt një rajoni më të lidhur dhe të integruar - Cili është rreziku? Si të arrijmë atje?", e cila po mbahet si pjesë e “Forumit të Prespës për Dialog”.
Në pjesën e parë të kësaj seance, përveç zëvendëskryeministrit Bytyqi dhe ministrit Besimi, diskutuan edhe zëvendës-ndihmës sekretarin e Byrosë për Çështjet Evropiane dhe Euroaziatike në Departamentin e Shtetit të SHBA-së, Metju Palmer, ministrja e ekonomisë së Qeveria e Kosovës, Artane Rizvanolli, sekretarja e përgjithshme e Këshillit Rajonal të Bashkëpunimit, Majlinda Bregu, kryetari i Odës Ekonomike të Maqedonisë Veriperëndimore, Nebi Hoxha dhe drejtori ekzekutiv i Odës Ekonomike të Maqedonisë së Veriut, Antoni Peshev.
Duke hapur panelin, zëvendëskryeministri Bytyqi shprehu kënaqësinë e tij me organizimin e një ngjarje kaq të rëndësishme dhe të madhe, e cila është produkt i dialogut konstruktiv dhe të hapur. Ai theksoi se Marrëveshja e Prespës, e bërë disa vjet më parë sot mblodhi të gjithë pjesëmarrësit, nga Ballkani, Evropa dhe bota në këtë Forum.
"Është fuqia e hapjes dhe respektit të ndërsjellë - mund të sjellë vetëm perspektivë dhe prosperitet të përbashkët. Dhe për këtë do të flasim të gjithë sot, për të ardhmen e rajonit tonë. Rajoni i Ballkanit Perëndimor mund të shihet si gjashtë vende të ndryshme - ose deri në tetë ose dhjetë. Por mund të shihet gjithashtu si një rajon i përbashkët, me një histori të përbashkët, një strukturë të ngjashme ekonomike dhe probleme të ngjashme. Pandemia e koronavirusit ka treguar se nuk ka kufij. Emigrimi, migrimi, nuk ndalet në Ballkan ose në kufirin me BE-në. Kompania globale e internetit Amazon është një konkurrencë serioze për dyqanet tradicionale jo vetëm në Lubjanë, por edhe për ato në Zagreb, Sarajevë, Podgoricë, Beograd, Tiranë, Prishtinë dhe Shkup, dhe gjithashtu ndotja nuk ndalet në pikat kufitare", tha zëvendëskryeministri.
Ai vuri në dukje se të gjitha vendet po hyjnë në një periudhë shërimi nga pandemia Covid-19 dhe e sheh këtë si shansin e vetëm për të rritur bashkëpunimin midis vendeve në rajon dhe për të punuar së bashku për rimëkëmbjen më të shpejtë ekonomike dhe rritjen më të shpejtë dhe aktivitetet e zhvillimit.
"Le të bëjmë çdo përpjekje për konkurrentshmëri rajonale, në vend që të krijojmë konkurrencë rajonale. Ndërsa punojmë drejt krijimit të një tregu të përbashkët rajonal, ne po bëjmë një hap drejt tregut të vetëm të BE-së, i cili do të forcojë integrimin tonë ekonomik. Në takimin e Bordit Drejtues të Forumit të Investimeve të Odave të Ballkanit Perëndimor 6, unë mora iniciativën për të krijuar një politikë të vetme për subvencionet e investimeve të huaja direkte për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, por edhe për të krijuar një zinxhir të fortë rajonal të vlerës - i cili do të përmirësojë konkurrentshmërinë tonë shumë më tepër sesa çdokush prej nesh mund të bëjë - individualisht. Nevoja për "near shoring", mendoj se është një mësim i nxjerrë nga viti i kaluar kur kemi pasur një pandemi dhe kur zinxhirët e largët të furnizimit aziatik nuk ishin në dispozicion", tha Bytyqi, duke iu referuar aktiviteteve të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut për të ndërtuar infrastrukturë cilësore për rritjen e konkurrentshmërinë.
"Në Planin ndërhyrës të investimeve të miratuar së fundmi, një buxhet prej mbi 2,7 miliardë euro është parashikuar për ndërtimin e rrugëve të reja, rindërtimin e atyre aktuale dhe modernizimin e infrastrukturës hekurudhore. Përfundimi i të gjithë korridoreve pan-evropiane është një nga prioritetet kryesore të vendit tim. Kjo, së bashku me krijimin e korridoreve të gjelbra të transportit, është thelbësore për arritjen e objektivave të Tregut të Përbashkët Rajonal. Individualisht, ne jemi vende të vogla me aspirata të mëdha, por së bashku ne jemi një rajon i shkëlqyeshëm me prosperitet edhe më të madh. Uniteti është çelësi i suksesit," tha zëvendëskryeministri.
Bytyqi shprehu besimin e tij të fortë se konkurrentshmëriaa rajonale do të forcojë qëndrueshmërinë e rajonit, do të sjellë prosperitet për qytetarët, do të krijojë një treg më të fortë të punës, do të sjellë rritje dhe një të ardhme më të ndritur për ekonomitë, dhe në të njëjtën kohë t'i përgatisë ata për hyrjen në tregun e madh të Bashkimit Evropian.
"Unë nuk dua që kjo sot të jetë vetëm një bisedë e njëanshme, por një dialog i hapur në mënyrë që të mund të shkëmbejmë vizione dhe ide, sepse nuk është vetëm për Fatmirin nga Maqedonia e Veriut, është edhe për Dushanin nga Serbia, Arbenin nga Shqipëria, Sofjen nga Mali i Zi, Rozafën nga Kosova ose Janisin nga Greqia... por është për të gjithë 18 milionë qytetarë e gjithë rajonin, kështu që ne duhet të flasim dhe të krijojmë së bashku të ardhmen tonë dhe unë pres një diskutim të frytshëm", përfundoi zëvendëskryeministri Fatmir Bytyqi në fjalën e tij në panel.
Ministri i financave Fatmir Besimi vuri në dukje se veprimi dhe lidhja e përbashkët e vendeve në rajon mund të japë sinergji në rezultatet që të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor dëshirojnë të arrijnë, gjegjësisht rritjen ekonomike dhe zhvillimin dhe të ardhmen në Bashkimin Evropian.
"Ngjarjet e shkaktuara nga pandemia Covid-19 ilustrojnë më së miri se sa të ndërlidhura dhe të ndërvarura janë shoqëritë dhe ekonomitë tona. Me fillimin e pandemisë, ndërmarrja e masave shëndetësore dhe prishja e zinxhirëve globalë të furnizimit, ishte çështje ditësh para se të gjitha ekonomitë të shihnin një rënie të ndjeshme të aktivitetit ekonomik. Pa përjashtim, rënia e disave shkaktoi një rënie në të gjithë të tjerët. Gjatë krizës, vetëdija për unitetin e komunitetit u forcua globalisht. Nga një perspektivë shëndetësore, përpjekjet e përbashkëta kishin për qëllim gjetjen e vaksinave dhe masave për të luftuar përhapjen e virusit. Nga pikëpamja ekonomike, disa plane dhe pako u miratuan për të mbështetur ekonomitë më pak të zhvilluara. Në një periudhë relativisht të shkurtër kohe, bota i është përgjigjur në mënyrë efektive krizës. Në rajon, bashkëpunimi midis qeverive është forcuar duke monitoruar bashkërisht pandeminë dhe duke ndërmarrë veprime të koordinuara. "Në të njëjtën kohë, ekonomikisht, morëm shembuj nga njëri-tjetri për të zbatuar masa anti-krizë për të mbështetur ekonominë dhe qytetarët", nënvizoi Besimi.
Ministri i financave vuri në dukje se ka disa iniciativa për lidhje rajonale, si dhe se ka vetëdije për përfitimet që sjellin integrimi rajonal. Sidoqoftë, siç theksoi ai, duhet të punohet në mënyrë aktive dhe të qëndrueshme për zbatimin e iniciativave dhe marrëveshjeve për zbatimin e integrimeve rajonale.
"Në vitet e fundit, ka pasur disa nisma shumëpalëshe për lidhje ekonomike të vendeve të Ballkanit Perëndimor, dhe ato kanë për qëllim arritjen e 'katër lirive' në Ballkanin Perëndimor, pra lëvizjen e lirë të mallrave, shërbimeve, njerëzve dhe kapitalit. Plani shumëvjeçar i veprimit ekonomik rajonal tashmë ka rezultuar në përfitime të ndryshme për njerëzit e Ballkanit Perëndimor, të tilla si kostot zero të roamingut, që në të vërtetë fillojnë sot. Ajo që është e qartë është se ekziston një iniciativë dhe ajo që është thelbësore është qëndrueshmëria dhe përkushtimi për ta zbatuar atë. Mbështetja e partnerit tonë të vazhdueshëm në zhvillim, Bashkimit Evropian, është gjithashtu e rëndësishme ", theksoi në fjalën e tij ministri i financave Fatmir Besimi.
