Bashkimi Evropian dhe vendet e saj anëtare, së bashku me partnerët e rajonit, në Samitin e Bërdos më 6 tetor e konfirmuan mbështetjen për perspektivën evropiane të Ballkanit Perëndimor.
Ballkani Perëndimor e përsëriti përkushtimin e rajonit ndaj vlerave dhe parimeve demokratike evropiane, sundimit të demokracisë, të drejtave themelore dhe shtetit të së drejtës.
Megjithatë, kapaciteti i dyshimtë i Bashkimit Evropian për të integruar anëtarë të rinj, debatet e brendshme midis vendeve anëtare të BE-së dhe marrëdhëniet dypalëshe kanë penguar përparimin real të rajonit drejt BE-së.
Në letër, politika e zgjerimit mbetet aktive. Në praktikë, megjithatë, ka një zhgënjim në rritje midis qytetarëve të rajonit në lidhje me perspektivën e BE-së. Përveç kësaj, vonesa në perspektivën e BE-së i ka kushtuar shumë rajonit në aspektin politik. Maqedonia e Veriut është një shembull i shkëlqyer i premtimeve të paplotësuara të BE-së. Qeveria e saj ka kërkuar të përmbushë kërkesat e Brukselit, vetëm për ta gjetur veten të izoluar dhe të lënë të mbajë pasojat e vendimeve të BE-së.
Kjo perspektivë e dobësuar e integrimit evropian kërcënon të na lërë më të shpërbërë se kurrë. Ndjenja është e zakonshme në të gjithë rajonin. Ndërsa BE-ja zhvillon strategji të reja dhe me ndikim të gjerë, rajoni po përpiqet dëshpërimisht të zbatojë ato ekzistuese. Dhe ndërsa rruga jonë drejt BE-së ka dalë nga binarët, ne mbetemi të përkushtuar për të përmbushur standardet e BE-së.
Nuk mund të lejojmë që kjo spirale negative të rrezikojë vetë themelet e së ardhmes dhe prosperitetit të rajonit. Bashkimi Evropian po ecën përpara, ndërsa rajoni është i zhytur në dilemat e vetë BE-së. Bashkimi Evropian duhet të eksplorojë të gjitha rrugët për një integrim më të shpejtë të Ballkanit Perëndimor në prag të pranimit, së bashku me angazhimin e tij për përfshirje graduale, siç përcaktohet në metodologjinë e re.
Prandaj, do të ishte e dobishme përfshirja e rajonit në zhvillimin e politikës tregtare dhe tatimore të BE-së, siç është mekanizmi për rregullimin e kufirit të emetimit të dioksidit të karbonit dhe masat mbrojtëse të përkohshme për të kufizuar importet e çelikut, për të përmendur disa.
Ne gjithashtu mund të shqyrtojmë mundësinë e përjashtimit të Ballkanit Perëndimor nga masat e ndryshme të politikës tregtare erga omnes. Universitetet tona mund të përfshihen në arsimin e lartë dhe kërkimin shkencor të BE-së, gjë që do të ofronte mundësi të barabarta për të marrë pjesë në programet, kërkimin dhe inovacionin e përshtatur nga BE-ja. Në të njëjtën kohë, bujqësia jonë po lufton për fonde shtesë, me potencial të madh për zgjerim dhe dërgim të produkteve me cilësi të lartë në tregun e BE-së. Kjo mund të parandalojë një ndikim negativ në stabilizimin dhe performancën ekonomike të rajonit.
Ne besojmë se është në interesin e BE-së të ndihmojë në ndërtimin dhe promovimin e një rajoni të sigurt dhe të begatë. Dhe më shumë se kaq – ne mund të eksplorojmë së bashku pjesëmarrjen në Shengen dhe integrimin gradual në tregun e vetëm të Bashkimit Evropian. Bota e sotme po ndryshon me shpejtësi. Është koha për të vepruar me vendosmëri. Nuk mund të përballojmë dhe nuk do të na falen mundësitë e humbura, lëshimet dhe mungesën e vendosmërisë për të realizuar këtë vizion strategjik. Ne duhet të kuptojmë njëri-tjetrin më mirë nëse duam të arrijmë rezultatet më të mira.
Nëse dikush mendon se duhet të veprojmë tani, ishte tashmë dje. Për këtë qëllim, sot ne rikonfirmuam vendosmërinë tonë për të thelluar bashkëpunimin tonë ekonomik në kuadër të Iniciativës për Ballkanin e Hapur, duke përmirësuar axhendën e Procesit të Berlinit dhe duke u fokusuar në zbatimin e shpejtë dhe të përshtatur. Në këtë përpjekje i angazhuam odat tona ekonomike dhe i udhëzuam që të përgatisin udhëzime të hollësishme për zbatimin e Memorandumit të Mirëkuptimit për bashkëpunim në lehtësimin e importeve dhe eksporteve, i cili u nënshkrua në Shkup më 29 korrik. Sot miratuam një plan të detajuar për zbatimin e masave për lehtësimin e tregtisë dhe kërkuam nga Oda Rajonale e Tregtisë së Ballkanit Perëndimor që të monitorojë më tej procesin e zbatimit.
Ne kemi vendosur gjithashtu krijimin e një Këshilli Ndërministror, i cili do të punojë ngushtë me Odat ekonomike për zbatimin e këtyre masave.
Ballkani Perëndimor është gati të ecë me një ritëm të përshpejtuar. Duhet të ecim përpara. Kështu duhet të lëvizë Bashkimi Evropian – drejt Ballkanit Perëndimor.
Ftojmë të gjitha palët e tjera në rajon të na bashkohen dhe t’i mirëpresim. Ballkani i hapur është i hapur.