Ekzistojnë disa mënyra që personi fizik që i përket kategorisë së cenueshme të qytetarëve të ketë të drejtë për banesë sociale. 

1. Ministria e Transportit dhe Lidhjeve realizon shpërndarjen e banesave sociale, vetëm përmes sistemit elektronik edhe atë vetëm në një objekt banesor të sapondërtuar që ndërtohet përmes Programit të NP për Menaxhimin e Banesave dhe Lokave Afariste me Rëndësi për Republikën.
   Pas ndërtimit të objektit social, Ministria bën shpallje publike për shpërndarje. Të drejtë për aplikim kanë vetëm qytetarët që janë banorë të komunës ku është ndërtuar objekti dhe që janë pjesëtarë të njërës prej gjashtë kategorive të qytetarëve në nevojë të përcaktuara me Ligjin për mbrojtje sociale edhe atë:
   • Fëmijë pa prindër apo kujdes prindëror – persona mbi moshën 18 vjeçare, të cilët nga mosha e tyre 18 vjeçare kanë qëndruar në institucione dhe vende të tjera për kujdesin e fëmijëve pa prindër;
   • Shfrytëzuesit e të drejtës për ndihmë minimale të garantuar;
   • Personat e prekur nga fatkeqësitë natyrore pavarësisht nga statusi ligjor i vendbanimeve të tyre ekzistuese (primare);
   • Persona me nevoja të posaçme dhe familje me persona me nevoja të posaçme;
   • Personat që i përkasin komunitetit rom të rrezikuar social në përputhje me Strategjinë për Romët e Republikës së Maqedonisë së Veriut; dhe
   • Prind të vetëm me fëmijë të mitur.
2. Mund të kontaktoni edhe me Komisionin për çështje banesore panë Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut. Komisioni për çështje banesore i Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut u jep banesa shtetërore (jo banesa sociale) personave në rrezik social në përputhje me Ligjin për mbrojtje sociale.
   Pala personalisht i parashtron kërkesë Komisionit, pastaj Komisioni i drejtohet Qendrës kompetente për Çështje Sociale për konstatimin e gjendjes faktike dhe përcaktimin e rrezikut social ndaj të cilit është e ekspozuar pala, e vërtetuar me konstatim dhe mendim. Pala i paraqet kërkesës dokumentacionin e mëposhtëm:
   • Certifikata e shtetësisë;
   • Certifikata e vendbanimit;
   • Certifikata e martesës ose vërtetimi i përfundimit të gjendjes martesore;
   • Certifikatë e lindjes për të gjithë pjesëtarët e familjes të aplikues;
   • Vërtetim për tatimet e paguara të lëshuara nga organet tatimore në komunë;
   • Vërtetim për pasuri të patundshme të evidentuar - të regjistruar, të lëshuar nga Agjencia për Kadastër të Pasurive të Patundshme;
   • Kopja e letërnjoftimit të vlefshëm;
   • Vërtetim nga Agjencia e Punësimit për statusin e punësimit;
   • Deklaratë e notarizuar për vlefshmërinë e dokumenteve të paraqitura nga kërkuesi;
   • Deklaratë e notarizuar se kërkuesi, bashkëshorti i tij/saj dhe të gjithë anëtarët e familjes së tij/saj familjare në territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut nuk kanë banesë, shtëpi apo shtëpi pushimi në pronësi të tyre. Për anëtarët e familjes nga amvisëria që nuk janë në moshë madhore, jepet një deklaratë nga prindi, përfaqësuesi ligjor ose kujdestari i tyre;

Në përputhje me Ligjin për mbrojtje sociale (Gazeta Zyrtare e RMV-së nr. 104/2019,146/2019,275/2019) të drejtë për ndihmë sociale në para janë:

• Ndihmë e garantuar minimale;
• Kompensim për shkak të pengesave;
• Kompensim për ndihmë dhe kujdes nga një person tjetër;
• Kompensimi i pagës me orar të shkurtuar të punës;
• Shtesë për strehim;
• Kompensim i përhershëm dhe
• Ndihmë e njëhershme në para.

1. Të drejtë për ndihmë të garantuar minimale ka amvisëria e cila materialisht është e pasiguruar dhe nuk ka të drejta pronësore  ku mund të jetohet. 
   Për materialisht e pasiguruar konsiderohet amvisëria lartësia e përgjithshme e të cilit e shuma e të gjitha të ardhurave të të gjithë anëtarëve të familjes, për të gjitha arsyet, në tre muajt e fundit përpara paraqitjes së kërkesës për realizimit të së drejtës dhe gjatë realizimit të së drejtës, është më e ulët se shuma e asistencës minimale e garantuar, në përputhje me Ligjin për mbrojtje sociale.
2. Kompensim për shkak të aftësisë së kufizuar sigurohet për të inkurajuar përfshirjen sociale dhe mundësi të barabarta për një person që është:
   • Me pengesë të rëndë apo të thellë intelektuale,
   • Me pengesë fizike më të rëndë,
   • person plotësisht i verbër dhe
   • person plotësisht i shurdhër.

     Kompensimi për shkak të nevojës së posaçme mund të fitohet nga një person mbi 26 vjeç, më së voni deri në moshën 65 vjeçare dhe përdoret pavarësisht nga mosha e shfrytëzuesit.

3. Një person mbi 26 vjeç, me aftësi të kufizuar intelektuale të moderuar, të rëndë ose të thellë, një person me paaftësi fizike të rëndë dhe më të rëndë, një person plotësisht i verbër, si dhe një person me ndryshime të përhershme në gjendjen shëndetësore, ka të drejtën e kompensimit. për ndihmë dhe përkujdesje nga një person tjetër.që ka nevojë për ndihmë dhe përkujdesje nga një person tjetër, sepse ai nuk mund t'i kryejë vetëm punët themelore të jetës së përditshme, nëse nuk mund ta realizojë këtë të drejtë në bazë të rregulloreve të tjera.
4. Të drejtën e kompensimit të pagës me orar të shkurtuar të punës për shkak të kujdesit ndaj fëmijës me nevoja të posaçme dhe të formave më të rënda të sëmundjeve kronike, të përcaktuara me Ligjin për marrëdhënie të punës, e realizon prindi në Qendrën për mbrojtje sociale, pavarësisht nga mosha e fëmijës.
5. E drejta e kompensimit për strehim u jepet personave të pasiguruar materialisht dhe strehimit.
   Personi i pasiguruar materialisht është:
   • shfrytëzues i pagës së garantuar minimale dhe
   • person i cili deri në moshën 18 vjeçare ka pasur statusin e fëmijës pa prind ose pa kujdes prindëror, gjegjësisht edhe pas përfundimit të kujdestarisë, më së shumti deri në moshën 26 vjeçare.
6.  Të drejtë për kompensim të përhershëm ka një kujdestar që kujdesej për një person në familjen e tij dhe prind që kujdesej për fëmijë me nevoja të posaçme.
   Të drejtë për ndihmë të përhershme për kujdestar ka një kujdestar i cili është kujdesur për një person në familjen e tij për të paktën pesëmbëdhjetë vite, pasi ka mbushur moshën 62 vjeç për një grua, gjegjësisht 64 vjet jetë për një burrë, i cili është i papunë dhe nuk shfrytëzon të drejtën e pensionit për çdo arsye.
7. Ndihmë të njëhershme financiare ose ndihmë në natyrë i jepet personit ose familjes që është gjendur në rrezik social, si dhe personit dhe familjes për shkak të fatkeqësisë natyrore ose epidemisë dhe mjekimit të zgjatur në një institucion shëndetësor të një anëtari të familjes.
   Për të përcaktuar nevojën e realizimit të së drejtës për mbrojtje sociale, është e nevojshme që parashtruesi t'i drejtohet qendrës kompetente vendore për punë sociale, ku ekipi i ekspertëve do të konstatojë gjendjen faktike dhe nevojën e ushtrimit të të drejtave nga mbrojtja dhe shfrytëzimi social i shërbimeve sociale bazuar në inspektimin e drejtpërdrejtë të amvisërisë së përfituesit.

Shtesa fëmijërore është e drejtë e secilit fëmijë dhe sigurohet si kompensim monetar për mbulimin e një pjese të shpenzimeve gjatë rritjes dhe zhvillimit të fëmijës.

E drejta e shtesës fëmijërore i sigurohet fëmijës, shtetas i Republikës së Maqedonisë së Veriut, që jeton në amvisëri që nuk posedon pronë dhe të drejta pronësie prej të cilave mund të mbahen. E drejta e shtesës fëmijërore i sigurohet edhe fëmijës nga amvisëria që është realizuar, gjegjësisht shfrytëzon të drejtën e pagës së garantuar minimale, në përputhje me Ligjin për mbrojtje sociale. Të drejtën mund ta realizojë njëri nga prindërit, kujdestari apo personi i cili me vendim nga qendra kompetente për punë sociale fëmijës i është besuar kujdesi dhe edukimi, në kushtet e përcaktuara me këtë ligj. Përfituesi i së drejtës për kompensim për fëmijë duhet të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë së Veriut, me vendbanim të përhershëm në Republikën e Maqedonisë së Veriut. Shtetasi i huaj i cili ka vendbanim dhe vendbanim të rregulluar të përhershëm në Republikën e Maqedonisë së Veriut, në pajtim me ligjin, mund të ushtrojë të drejtën për shtesa për fëmijë për fëmijë në pajtim me këtë ligj dhe marrëveshjet ndërkombëtare të ratifikuara në pajtim me Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë. 

Shtesa për fëmijë jepet për fëmijët e mbështetur nga prindi për fëmijët e lindur në martesë ose jashtë martese, fëmijët e birësuar, si dhe për nipërit, vëllezërit, motrat dhe fëmijët e tjerë të marrë në mbështetje dhe jepet deri në moshën 18 vjeçare të fëmijës.

Të drejtën për shtesë fëmijërore e realizon varësisht nga gjendja financiare e amvisërisë, përkatësisht të drejtën për shtesë për fëmijë ka një fëmijë në një familje, ku të ardhurat totale mesatare mujore të të cilit janë realizuar në tre muajt e fundit para paraqitjes së kërkesës dhe gjatë ushtrimit të së drejtës, në të gjitha bazat, të gjithë anëtarët në amvisëri janë deri në pragun për qasje në të drejtën për shtesë për fëmijë, që është 6.800 denarë, i cili rritet për secilin anëtar të amvisërive për një koeficient të shkallës ekuivalente, dhe maksimumi prej tetë anëtarë në amvisëri edhe atë: - për anëtarin e dytë për koeficient nga 0.5,  anëtari i tretë për koeficient prej 0.4, - anëtari i katërt për koeficientin 0,4, - anëtari i pestë për koeficientin 0,2, - anëtari i gjashtë për koeficientin 0,1, - anëtari i shtatë për koeficientin 0,1 dhe - anëtari i tetë për koeficientin 0,1.

Shkalla ekuivalente rritet më tej me një faktor prej 1.2 për një prind të vetëm.

Shtesa fëmijërore i takon: 

• Fëmijë i akomoduar në institucion për mbrojtje sociale ose institucion tjetër me vendim në Qendrën për Punë Sociale dhe 
• Fëmijë shtetas i Republikës së Maqedonisë së Veriut, për të cilin prindi ka ushtruar të drejtën për shtesa për fëmijë në përputhje me rregulloret e një shteti tjetër.

Kushtet për marrjen e bursës studentore rregullohen me konkurset që Ministria e Arsimit dhe Shkencës publikon në faqen e saj të internetit: www.mon.gov.mk.

Për studentët parashikohen disa kategori bursash (14) - dhe, përveç kushteve të përgjithshme që zbatohen për secilën kategori, ekzistojnë kushte specifike që lidhen me vetë kategorinë. Në kushte të përgjithshme, studentëve u kërkohet:

1. Të jenë studentë të rregullt; 
2. Të mos kenë përsëritur vit gjatë arsimit; 
3. Të mos jenë shfrytëzues të bursave nga institucione apo kompani të tjera; 
4. Të jenë shtetas të Republikës së Maqedonisë së Veriut. 

Kritere lidhur me kategorinë e bursave janë: 

• Programi mësimor, 
• Gjendja materiale e familjes më të ngushtë të nxënësit, 
• Pozita sociale e familjes më të ngushtë të nxënësit, 
• Suksesi i realizuar dhe
• Çmimet e fituara në gara ndërkombëtare/shtetërore gjatë viteve shkollore paraprake,
• Nevoja të posaçme / kujdes prindëror.

Për studentët, janë paraparë më shumë kategori (dhe nënkategori) bursa (7)- dhe krahas kushteve të përgjithshme që vlejnë për secilën kategori, ekzistojnë edhe kushte specifike të lidhura me vetë kategorinë. Në kushtet e përgjithshme nevojitet që studentët:   

1. Të jenë studentë të rregullt; 
2. Të mos kenë përsëritur vit gjatë arsimit; 
3. Të mos jenë shfrytëzues të bursave nga institucione apo kompani të tjera; 
4. Të jenë shtetas të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Kritere lidhur me kategorinë e bursave janë:

1. Suksesi i arritur në vitet e mëparshme të studimit deri në vitin aktual dhe përqindja e provimeve të kaluara nga viti i kaluar; 
2. Gjendja materiale e studentit dhe familjes ë të ngushtë; 
3. Nevoja të posaçme / kujdes prindëror; 
4. Pjesëmarrja në Programin për ofrimin e mësimdhënies për nxënësit e shkollave fillore;
5. Fusha mësimore-shkencore;
6. Bursë e shfrytëzuar më parë nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës. 

Me nenin 4 paragrafi 1 pika 4 e Ligjit për mbrojtjen sociale (Gazeta Zyrtare e RMV-së 104/19, 146/19, 275/19, 302/20 dhe 311/20) përcakton se "prind i vetëm" është prindi i cili kryen veprimtari prindërore. të drejtat dhe detyrat për fëmijën, sepse prindi tjetër është i panjohur, i vdekur, i zhdukur ose për arsye të justifikuara nuk i kryen përkohësisht ose përgjithmonë të drejtat dhe detyrat prindërore. Ky përkufizim është i harmonizuar me dispozitat e Ligjit për familjen (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 80/92, 9/96, 38/04, 33/06, 84/08, 67/10, 156/10, 39/12, 44/12, 38/14, 115/14, 104/15 dhe 150/15), ku neni 45 i Ligjit përcakton se e drejta prindërore i përket nënës dhe babait në mënyrë të barabartë dhe nëse njëri prej prindërit janë të vdekur ose jo, njihet, ose i është hequr e drejta prindërore ose nëse për arsye të tjera pengohet të ushtrojë të drejtën prindërore (vuajtja e dënimit me burg, trajtimi afatgjatë në spital etj.), të drejtat prindërore ushtrohet nga prindi tjetër. 

Masa e Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut e cila ka të bëjë me lirimin e grave shtatzëna nga puna dhe përgjegjësitë e punës me prezencë fizike në punë, është ende në fuqi dhe është e përfshirë në nenin 13 pika 11 të Vendimit të Qeverisë për rekomandime parandaluese, masa të përkohshme, masa të urdhëruara, protokolle të qëllimshme, plane dhe algoritme për veprim për mbrojtjen e shëndetit të popullatës nga KOVID-19 (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut nr. 263/20). Në bazë të nenit 16 të Vendimit, rekomandimet parandaluese, masat e përkohshme, masat e urdhëruara, protokollet e përcaktuara, planet dhe algoritmet për veprim sipas këtij vendimi do të zbatohen deri në përfundimin e Pandemisë KOVID-19 të shpallur nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, nga e cila publiku do te njoftohet me kohë. Mungesa në punë është e justifikuar. Gruaja shtatzënë e arsyeton mungesën e saj në punë me një certifikatë shtatzënie nga mjeku gjinekolog i familjes, të cilën ia dorëzon punëdhënësit ku është e punësuar. Certifikata e mungesës nga puna duhet të dorëzohet nga punonjësi.

Ndihma e paraparë me pakon e pestë të masave:

• Mbështetje e drejtpërdrejtë financiare për kompanitë, me qëllim ruajtjen e vendeve të punës në sektorët turizëm, zejtari, hotelieri, transport, industri për organizimin e ngjarjeve; 
• Ndihmë e drejtpërdrejtë financiare për likuiditetin në sektorin privat me kredi pa interes për mbajtjen dhe rritjen e numrit të punonjësve;
• Krijimin e një mjedisi më të favorshëm biznesi duke ripërcaktuar në mënyrë sistematike tarifën doganore, duke reduktuar detyrimet parafiskale dhe lehtësime tatimore dhe shtyrjen e disa detyrimeve publike;
• Mbështetje për qytetarët.

Ndihmë e paraparë me pakon e gjashtë të masave:

• Linjë kreditore për mbështetjen e mediave; 
• Mbështetje për likuiditetin e kompanive; 
• Mbështetje financiare e hotelierëve të regjistruar me shifra të veprimtarisë prioritare: 56.10, 56.29, 56.30;  
• Ndihmë financiare për kategoritë: vendpushime private për fëmijë, klube nate, kënde të lojërave, restorante për dasma, industria për evenimente, qendra fituesi, fotografi dhe studio për fotografi; 
• Mbështetje financiare e agjencive turistike; 
• Mbështetje financiare e muzikantëve të estradës dhe ciceronëve; 
• Teste PCR për kovid falas për turistë të huaj që kanë qëndruar në shtet. 

Ministria e Ekonomisë zbaton çdo vit një Program për konkurrencë, inovacion dhe sipërmarrësi, i cili parashikon dhe zbaton grupe të ndryshme masash të dedikuara për:

• Mbështetje dhe zhvillim i ndërmarrjeve mikro, të vogla dhe të mesme dhe zejtarisë, 
• rritje e konkurrencës së subjekteve afariste,
• nxitje e përgjegjësisë sociale të kompanisë.

Këto masa bashkëfinancojnë shpenzimet e subjekteve afariste të bëra për qëllime të ndryshme, siç janë furnizimi i pajisjeve dhe mjeteve, rregullimi i lokaleve afariste, vendosja e standardeve të cilësisë, hulumtime të ndryshme, analiza dhe të ngjashme.

Çdo vit, masat krijohen në përputhje me politikat e qeverisë, fondet buxhetore në dispozicion, nevojat e kompanive, si dhe bazuar në analizën e efekteve të zbatimit të masave të viteve të mëparshme, interesin e treguar nga kompanitë, etj.

Programi për konkurrencë, inovacion dhe ndërmarrësi miratohet nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut, zakonisht në fillim të janarit për vitin të cilit i referohet dhe publikohet në ueb faqen e Ministrisë së Ekonomisë (www.economy.gov.mk).

Për secilën nga masat e parashikuara në Program, gjatë vitit, në faqen e internetit të Ministrisë së Ekonomisë publikohen thirrje publike, të cilat shpjegojnë temën/qëllimin e thirrjes publike, kushtet për aplikim, dokumentet e kërkuara dhe afati i fundit për dorëzimin e aplikacioneve.

Kompanitë e interesuara në fillim të vitit mund të informohen se cilat masa për mbështetjen e NVM-ve do të zbatohen në vitin aktual në kuadër të Programit për konkurrencë, inovacion dhe sipërmarrësi dhe më vonë duhet të përcjellin shpalljet e thirrjeve publike për secilën nga masat e Programit.

Në përputhje të Ligjit për shlyerje të interesit dhe riprogramim të borxheve dhe shpenzimeve të personave fizikë në kushte të KOVID-19 nën person fizik në kuptim të këtij ligji konsiderohet çdo person,  shtetas i Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe i cili nuk është i regjistruar si ushtrues detyre (pronar individual), ndërsa i cili  paraqitet si debitor para organeve shtetërore dhe institucioneve publike, përkatësisht ka për detyrë të paguajë tatim ose lloj tjetër të taksë publike, në kuptim të Ligjit për procedurë tatimore.

Gjithashtu, ligji i lartpërmendur rregullon kushtet, mënyrën dhe procedurën e shtyrjes  së njëhershme të interesit të përllogaritur në bazë të borxheve të personave fizik ndaj organeve shtetërore dhe institucioneve publike dhe borxheve tatimore, si dhe riprogramimi i borxhit kryesor dhe shpenzimeve në procedurën e arkëtimit të tyre, personave fizikë që kanë arrirë për pagesë nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji.

Në përputhje të nenit 5, personi fizik nga ky ligj ka të drejtë të shlyejë borxhin kryesor dhe shpenzimet sipas kushteve dhe në mënyrën e rregulluar me këtë ligj, si dhe të drejtën e shlyerjes së interesit të llogaritur mbi borxhin kryesor deri në ditën e hyrjes në fuqi të këtij ligji. 

Organet shtetërore dhe institucionet publike të përmendura në këtë ligj, në bazë të këtij ligji, janë të detyruara të përcaktojnë shumën e borxhit kryesor, shpenzimet dhe interesin në bazë të borxhit kryesor të këtij ligji, që në afat prej 90 ditësh nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji dhe për të njëjtin, më së voni në afat prej 15 ditësh nga dita e përcaktimit të shumës së borxhit kryesor, shpenzimet dhe interesin t’i njoftojnë personat fizikë që paraqiten si debitorë të tyre, me anë të shpalljes publike në faqen e tyre zyrtare ose përmes radio transmetuesve ose përmes medieve të shtypit, medieve elektronike ose ndonjë mënyrë tjetër e informimit publik, të përcaktuara në përputhje me ligjin.

Shpallja publike nga paragrafi nga neni 5 përmban emrin dhe mbiemrin e personit fizik, vitin e lindjes së personit fizik, vendbanimin ose qëndrimin e personit fizik, shumën individuale të interesit për të cilën personi fizik ka të drejtë të shlyerjes sipas llojit të borxhit, shumës individuale të borxhit kryesor dhe shpenzimeve sipas llojit të borxhit, shumës së përgjithshme të borxhit kryesor dhe shpenzimeve, afatit për shlyerje të borxhit kryesor dhe shpenzimeve dhe të dhëna mbi bazën e përcaktimit të borxhit.

Organet shtetërore dhe institucionet publike, në afat prej 60 ditësh pas shlyerjes, janë të detyruara të njoftojnë Ministrinë e Financave për shlyerjen e kryer të interesit.

Ministria e Punëve të Jashtme është e përkushtuar që të krijojë komunikim sa më të mirë, më të thjeshtë dhe sa më efikas me qytetarët e saj. Një urë shumë e rëndësishme për këtë komunikim është faqja zyrtare e Ministrisë së Punëve të Jashtme, ku publikohen vazhdimisht të gjitha lajmet dhe përditësohen informacionet ekzistuese. Të përditësuara dhe të besueshme gjithashtu janë edhe të dhënat për KOVID-19, të cilat mund t’i gjeni në linkun në vijim. Ministria e Punëve të Jashtme ka një njësi të posaçme që merret vetëm me këtë lloj informacioni, përkatësisht marrjen e informacioneve nga PKD tona nëpër vende të ndryshme dhe sapo vendet të dalin me kushte të reja për KOVID-19, informacionet përkatës përditësohen në faqen e Ministrisë së Punëve të Jashtme. Përndryshe, ekziston një i ashtuquajtur Global SOS, ose numra të telefonit për thirrje, si mundësi për të gjithë të interesuarit që të marrin informacione më të detajuara në lidhje me vendin ku janë të interesuar të udhëtojnë. Në këtë link mund të gjeni numrat për raste urgjente. 

Në përputhje me legjislacionin ekzistues dhe rregulloret e miratuara, çdo i rritur, pa dallim gjinie, feje dhe kombësie, i cili është banor i Republikës së Maqedonisë  së Veriut, i cili merret me bujqësi dhe e ka rregulluar atë:

• të drejtën për të përdorur, zotëruar ose dhënë hua mbi tokën bujqësore që ai kultivon,
• e drejta për të shfrytëzuar ose të ketë në pronësi bagëti (të vogla ose të mëdha) i cili mirëmban familje të bletëve ka të drejtë të aplikojë për subvencione.

Aplikimi për subvencione nuk do të thotë në vetvete miratim dhe pagesë. Nëse fermeri plotëson kërkesat minimale të parashikuara si sipërfaqe minimale e mbjellë nga një kulturë/kultura të caktuar, numri minimal i bagëtive ose familjeve të bletëve, etj. të subvencioneve të njëjta, do të miratohen dhe paguhen në varësi të kapacitetit në dispozicion që do të raportohet brenda afateve të përcaktuara me ligj.

Procedura që duhet të zbatohet para paraqitjes së aplikacioneve për subvencione, e cila është kusht për ushtrimin e të drejtës për paraqitjen e kërkesës për subvencione dhe marrjen e subvencioneve:

• Regjistrimi në Regjistrin e Vetëm të Ekonomive Bujqësore (RVEB)
• Përcaktimi grafik i sipërfaqeve bujqësore që janë objekt i kultivimit - në rastin e tokës bujqësore në Sistemin e Identifikimit të Parcelave të Tokës (SIPT).

Çdo person që merret me kultivimin e tokave bujqësore, kujdeset për  bagëti, familje bletësh dhe prodhon produkte bujqësore, është i detyruar që fillimisht të telefonojë në ambientet e njësisë rajonale të MPEU-ja, në varësi të vendbanimit në letërnjoftim, për të evidentuar kapacitetin e tij në tokë, bagëti ose familje të bletëve.

Pavarësisht se ku gjendet toka bujqësore në të cilën kryhet prodhimi ose bagëti , prona-bujqësore, objektet bujqësore regjistrohen sipas vendbanimit të bujkut në letërnjoftim, dhe jo sipas vendndodhjes ku ndodhet.

Bujqit në Regjistrin e vetëm të ekonomive bujqësore mund të regjistrohen si:

1. Bujqësi e regjistruar familjare 
2. Bujk i regjistruar

Bujqësitë e regjistruar mund të regjistrohen sipas ligjeve të ndryshme dhe në forma të ndryshme:

• sipas ligjit për ushtrimin e veprimtarisë bujqësore;
• sipas rregullores për pagesën e sigurimit pensional dhe shëndetësor me normë preferenciale;
• me ligj për shoqëritë tregtare me veprimtari  kryesor bujqësinë.

1. Bujk i regjistruar (ekonomi bujqësore familjare)

Dokumentet e nevojshme për regjistrim në RVEB dhe tërheqje në Sistemi i identifikimit të parcelave të tokës për njësinë bujqësore familjare:

• Kërkesa për regjistrim dhe plotësim  në RVEB (formulari ngrihet dhe plotësohet në njësinë rajonale të MBPEU-së;
• Kartën e identitetit për inspektim;
• fletëpagesë prej 50 denarë në Buxhetin e RMV-së për tarifë administrative;
• Fletëpagesa prej 250 denarë nga Buxheti i Taksës Administrative të MBPEU- së  për nxjerrjen e aktvendimit për regjistrim në RVEB;
• fotokopje e nga transaksioni i llogarisë.

Lista pronësore nuk kërkohet, sepse baza e të dhënave të MBPEU-së është e lidhur me Agjencia për Kadastër të patundshmërisë   dhe të dhënat për pronat nga toka bujqësore merren sipas detyrës zyrtare nga operatorët në njësitë rajonale.

Nëse bujku ka lidhur marrëveshje qiraje për tokën bujqësore shtetërore, ose kontratë qiraje afatshkurtër ose afatgjatë për tokën bujqësore private me një bujk tjetër, dhe nuk ka dorëzuar apo regjistruar në Agjencia për Kadastër të patundshmërisë është e nevojshme të sjellë një kopje të atë marrëveshje ose të njëjtën ta raportojë në AKP.

Pas dorëzimit të dokumentacionit të kërkuar, nëpunësit administrativë kanë një afat ligjor prej 15 ditësh për të përpunuar kërkesën dhe për të futur të dhënat e aplikantit dhe nëse është e mundur kërkohet që aplikanti të marrë pjesë në skicimin e parcelave në Sistemi i identifikimit të parcelave të tokës, në mënyrë që së bashku me operatorin të përcaktojë kufijtë dhe matjet e sakta të tokës bujqësore të punueshme.

Pasi të përpunohen të dhënat e aplikantit, njësia rajonale e MPBEU-së i nxjerr aplikantit Vendim për regjistrim/mosregjistrim në Regjistrit të Vetëm të Pronave Bujqësore.

Aplikanti, nëse është i pakënaqur, ankimohet fillimisht brenda 15 ditëve nga data e marrjes së vendimit.

Bujku i regjistruar në këtë mënyrë në pronën bujqësore, qoftë tokë bujqësore, blegtorale, familje bletësh apo veprimtari tjetër bujqësore pas shpalljes së thirrjes për aplikim me afat të caktuar për dorëzimin e aplikacioneve për subvencione mund të paraqesë kërkesë për subvencione.

2. Bujk i regjistruar 

Kërkesat që duhet t'i plotësojë aplikanti dhe dokumentet e nevojshme për regjistrimin e fermerit në Regjistrin e bujqve individual në Ligjin për veprimtari bujqësore (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 11/02, 89/08, 116/10 , 53 / 11 dhe 39/16 dhe "Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut" nr. 110/21).
Bujqit individual  mund të kryejë veprimtari bujqësore nëse plotëson këto kushte:

• të kryejë veprimtarinë në tokë bujqësore mbi të cilën ka të drejtën e pronësisë ose e ka marrë në bazë ligjore nga pronari (koncesion, qira,), ose të ketë kapacitete për veprimtarinë bujqësore përkatëse;
• të jetë i moshës madhore;
• të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore;
• të mos jetë i punësuar ose pensionist;
• me aktgjykim të formës së prerë të mos i është caktuar masa e sigurisë ndalim të kryerjes së veprimtarisë;
• të ketë shlyer detyrimet tatimore dhe detyrimet e tjera publike dhe
• të mos jetë i regjistruar në regjistrin tregtar.

Dokumentet e kërkuara që dalin nga kushtet e përcaktuara:

1. Për regjistrim në Regjistrin e Fermerëve Individualë, aplikanti paraqet kërkesë pranë njësisë rajonale të Ministrisë në vendin ku ndodhet toka bujqësore në të cilën ushtrohet veprimtaria (ky dokument ka një formular në njësinë rajonale dhe është plotësuar atje);
2. Për tokën bujqësore nuk kërkohet dokument për arsye se operatori në njësinë rajonale e siguron sipas detyrës zyrtare nga AKP-ja.
   Nëse bujku individual është i regjistruar në objekte bujqësore për mbarështimin e blegtorisë apo familjeve të bletëve, është e nevojshme të dorëzohet Karta e Identifikimit të fermës me numër unik të regjistrimit të fermës - NRP.
   Për kapacitetet e tjera për kryerjen e veprimtarisë përkatëse bujqësore, bujku individual dorëzon një dokument të besueshëm (Vendim, Miratim, Certifikatë, etj.) i cili do të vërtetojë se ekziston një procedurë e duhur e zbatimit për regjistrimin e kapaciteteve bujqësore;
   • Mosha madhore provohet me dokument identifikimi personal të aplikantit (kartë identiteti/pasaportë) me rastin e paraqitjes së kërkesës për inspektim;
   • Gjendja shëndetësore vërtetohet me vërtetim të lëshuar nga mjeku i familjes;
   • Për të vërtetuar kushtin që personi të jetë i papunë ose pensionist, njësia rajonale sipas detyrës zyrtare do t'i drejtohet AGJPRMV-së dhe FSSH-së për paraqitjen e një dokumenti që vërteton gjendjen e deklaruar në kërkesë;
   • Për të vërtetuar kushtin se kërkuesit nuk i është shqiptuar masa e sigurisë ndalim për të kryer veprimtari, aplikanti duhet të paraqesë vërtetim nga gjykata kompetente vendore;
   • Si dëshmi për shlyerjen e detyrimeve tatimore dhe detyrimeve tjera publike, aplikanti dorëzon një dokument (Vërtetim, Vendim ose vërtetim) nga DHP-ja;
   • Dëshminë se nuk është i regjistruar në regjistrin tregtar, parashtruesi i kërkesës nuk e paraqet sepse operatori në njësinë rajonale këtë dokument e merr sipas detyrës zyrtare nga Regjistri Qendror i Republikës së Maqedonisë;
   • Dokument që është i regjistruar për një person fizik si tregtar individual dhe një person juridik: shoqëri si shoqëri aksionare dhe shoqëri me përgjegjësi të kufizuar.
   • Fletëpagesë prej 50 denarë në Buxhetin e RMV-së për tarifë administrative;
   • Pranim prej 250 denarë nga Buxheti i taksës administrative të MBPEU-së për nxjerrjen e vendimit për regjistrim në Regjistrin e bujqëve individual;

• Ministria në afat prej 15 ditësh nga dita e pranimit të kërkesës merr Vendim për regjistrim në regjistrin e fermerëve individual, përkatësisht vendim për refuzimin e kërkesës. Aplikanti ka të drejtë të ankimojë vendimin nëse është i pakënaqur brenda 15 ditëve nga data e marrjes së vendimit.
  Pas përfundimit të procedurës për regjistrimin e fermerit individual në këtë regjistër, zbatohet procedura e përshkruar më parë për regjistrim dhe regjistrim me numwr  unik identifikimi i ekonomisë bujqësore
• Procedurat për regjistrimin e një ekonomie bujqësore individuale (KE) me tarifë preferenciale në përputhje me rregulloret për pagesën e pensionit dhe sigurimit shëndetësor i kryen Fondi i Sigurimeve Shëndetësore dhe Pensionale, nga ku Fermerit i jepet Vendimi për fermer individual të regjistruar. (KE).

Procedura dhe dokumentet e nevojshme për paraqitjen e aplikacionit për subvencione (Vetëm kërkesë për pagesa direkte):

Për dorëzimin e kërkesave për subvencione nga fermerët nuk kërkohen dokumente, ndërsa kërkesa për pagesa direkte dorëzohet në formë elektronike dhe në letër.

Që nga viti 2015, sistemi për paraqitjen e kërkesave për subvencione në AGJFP është i hapur dhe bujqit përveç njësive rajonale - Kërkesa për pagesa direkte (subvencione) mund të paraqesin nga kudo, individualisht ose me ndihmën e dikujt. Gjithçka që ju nevojitet është internet dhe pajisje elektronike (kompjuter, laptop, etj.)

Procedura:
Në faqen e Agjencisë për Mbështetje Financiare ekziston një lidhje e-kërkese ku fermeri regjistrohet duke futur adresën e tij të postës elektronike dhe fjalëkalimin të cilin e ka raportuar në I vetmi regjistër i ekonomive bujqësore - dhe krijon kërkesën e vetme për pagesa direkte. Për BUJQIT që nuk janë në gjendje të paraqesin vetë një aplikim ose nuk janë të aftë për të krijuar vetë një kërkesë, Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujërave nëpërmjet njësive të saj rajonale ofron ndihmën e nevojshme logjistike dhe teknike për fermerët.Është e nevojshme që fermeri të telefonojë në njësinë rajonale më të afërt dhe të paraqesë një Kërkesë për asistencë teknike në të cilën kërkesë do të deklarojë kapacitetet e tij bujqësore. Është e nevojshme që fermeri të kontaktojë njësinë rajonale më të afërt dhe të paraqesë një Kërkesë për asistencë teknike në të cilën kërkesa do të listojë objektet e tij bujqësore ose bagëtinë për të cilën dëshiron të kërkojë subvencione dhe operatorët në Njësinë Rajonale do ta trajtojnë kërkesën e tij në datën në emër të tij dhe do të paraqesë kërkesë për subvencione. Operatorët janë të detyruar të printojnë dy kopje të kërkesës së krijuar për çdo kërkesë. Një kopje të nënshkruar nga aplikanti, aplikanti ka detyrim ligjor që ta dërgojë personalisht me postë në AGJMFRMV, ndërsa kopjen tjetër e ruan për vete. Nëse fermeri nuk është në gjendje të paraqesë vetë kërkesën në AGJMFRMV, atij i jepet mbështetje logjistike nga njësia rajonale për dorëzimin e të njëjtës.

Nëse aplikanti duhet të bëjë një ndryshim të caktuar në kërkesë ose konstaton se ka bërë gabim ose gabim në paraqitjen e kërkesës për subvencione, ai ka të drejtë brenda 30 ditëve deri në ditën e paraqitjes së kërkesës së parë për pagesa direkte të plotësojë dhe të ndryshojë kërkesën e paraqitur.

Në programin e pagesave direkte që kryen MBPEU çdo vit dhe publikohet në faqen e MBPEU , Agjencia për Mbështetje Financiare në Bujqësi dhe Zhvillim Rural dhe në tabelat e shpalljeve në njësitë rajonale, çdo fermer mund të marrë informacion se cila kulturë është sipërfaqja minimale apo numri minimal i bagëtive. për të arritur në të drejtën e subvencioneve. Programi përshkruan gjithashtu afatet specifike për të gjitha masat e aplikimit me një datë fillimi dhe mbarimi për paraqitjen e një aplikacioni.

Për disa masa të tilla si subvencioni për një kilogram duhan të dorëzuar, ose një kilogram qumësht i shitur një blerësi të regjistruar, bujku nuk ka nevojë të aplikojë për subvencione. Këto masa miratohen dhe paguhen në bazë të listave të përgatitura të prodhuesve të cilët e kanë dorëzuar në kohë prodhimin e tyre nga blerësit e duhanit dhe qumështit (por mbetet kushti për regjistrim në unik identifikimi i ekonomisë bujqësore  dhe zbatimin e procedurës së përshkruar më parë).

Për të aplikuar për subvencione për sasitë e blera dhe të përpunuara të perimeve dhe frutave te blerësit dhe përpunuesit e regjistruar brenda afatit të përcaktuar për aplikim, fermeri duhet të dorëzojë një certifikatë për frutat dhe perimet e dorëzuara në Njësinë Rajonale ku do të aplikohet për subvencione. të krijohet.për të aplikuar por nëse aplikanti ka raportuar më parë sipërfaqet e mbjella me kulturën nga e cila ka shitur perime ose fruta).

Qytetarët që janë në gjendje të pafavorshme financiare mund të drejtohen në Ministrinë e Drejtësisë dhe në njësitë rajonale të Ministrisë dhe të kërkojnë ndihmë juridike ose t’u sigurohet avokat i cili do të paguhet nga Buxheti i Ministrisë.

Ndihmë juridike falas qytetarët mund të marrin për konteste pronësore-juridike, marrëdhënie borxhi-besimi, për çështje të sigurimit pensional dhe invalidor, për përfaqësimin e viktimave të dhunë familjare, për ndihmë sociale, për konteste me kompanitë e sigurimit, por edhe për nevoja të tjera.

Ligji parasheh dhënien e ndihmës juridike parësore dhe dytësore. 

Ndihma juridike parësore jepet nga persona të autorizuar të Ministrisë së Drejtësisë ose nga njësite rajonale, të cilët janë në dispozicion në qytetet e vendit. Ndihmë parësore juridike ofrojnë shoqatat e autorizuara. 

Ndihma juridike parësore përbëhet nga dhënia e këshillave të përgjithshme juridike, informacioneve të përgjithshme juridike, ndihmës gjatë përpilimit të kërkesës për ndihmë juridike falas.

Ndihma dytësore juridike jepet nga avokatët dhe ajo përbëhet nga përfaqësimi në proceset gjyqësore civile, në procedurat administrative në Fondin e Sigurimit Pensional dhe Invalidor, Fondin e Sigurimit Shëndetësor, përfaqësimin në procedurën e diskutimit të trashëgimisë para noterit, përpilimin e parashtresave të debitorit para përmbaruesit e të tjera.

Kushtet të cilat duhet t’i plotësojë kërkuesi i ndihmës juridike falas:

• Nëse kërkuesi jeton vetëm, të ardhurat e tij mujore mos jenë më të larta se paga minimale e përcaktuar;
• Nëse jeton në familje – të ardhurat e përgjithshme mos jenë më të larta se paga minimale e rritur për 20% nga paga minimale e tërë familjes. Kjo do të thotë 12.5000 denarë. Plus 2.500 denarë ose gjithsej 15.000 denarë të ardhura në muaj nëse janë familje dy anëtarëshe ose 17.500 denarë për një familje tre anëtarëshe ose 20.000 për një familje katër anëtarëshe etj.
• Gjithashtu, si të ardhura nuk konsiderohen kompensimi për ndihmë dhe përkujdesje nga një person tjetër, shtesa prindërore për fëmijë, shtesa e veçantë dhe për fëmijë, shtesa për shkak të nevojave të veçanta, kompensimi i pagës për punë me orar të shkurtuar e të tjerë;
• Kërkuesi i ndihmës juridike gjithashtu  mund të ketë një objekt banimi ose banësë në ndërtesë;
• Të posedojë një ose më tepër parcela të lidhura fizikisht me sipërfaqe  të përgjithshme prej 300 m2 në Shkup, 500m2 në komuna të tjera, gjegjësisht një ose më tepër parcela me sipërfaqe jo të më të madhe se 5.000 m2 në zona rurale dhe
• një automjet deri në 1200 centimetra në kub.

Shfrytëzuesit e ndihmës juridike falas janë të liruar nga shpenzimet gjyqësore dhe nga shpenzimet për ekspertizë (të njëjtën do ta kryejë Byroja e Ekspertizave Gjyqësore pa kompensim).

Në përputhje me Ligjin për sigurim shëndetësor, sigurimi shëndetësor bëhet i detyrueshëm dhe vullnetar.  Sigurimi i detyrueshëm shëndetësor vendoset për të gjithë qytetarët, për shkak të sigurimit të shërbimeve shëndetësore dhe përfitimeve në para në bazë të parimeve të gjithëpërfshirjes, solidaritetit, barazisë dhe përdorimit efektiv të mjeteve në kushte të përcaktuara me këtë ligj.

Sigurimi shëndetësor vullnetar vendoset për të siguruar shërbime shëndetësore që nuk përfshihen me sigurimin e detyrueshëm shëndetësor.

Sigurimin e detyrueshëm shëndetësor e zbaton  Fondi i Sigurimit Shëndetësor.

Që të mund të shfrytëzojë shërbime shëndetësore që i mbulon Fondi, qytetari duhet të ketë një nga veçoritë e parashikuara në ligj. Ato, sipas nenit 5 të ligjit janë:

1. Punëtor në marrëdhënie pune te personi juridik, person i vetëpunësuar, institucion, person tjetër juridik i cili kryen veprimtarinë e shërbimit publik, organi shtetëror dhe organi i njësive të vetëqeverisjes lokale dhe qyteti i Shkupit;
   • anëtar ekzekutiv i këshillit të drejtorëve në shoqërinë tregtare. Anëtar i këshillit drejtues në shoqëri tregtare, përkatësisht drejtues në shoqëri tregtare, nëse nuk është i siguruar për ndonjë arsye tjetër;
   • personi i cili ka punësim afatshkurtër në pajtim me Ligjin për agjencitë për punësime të përkohshme;
2. Shtetas i Republikës së Maqedonisë së Veriut i cili në territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut është i punësuar në organe të huaja dhe ndërkombëtare, organizata dhe institucione, në përfaqësitë diplomatike dhe konsullore të huaja, në shërbimin personal të përfaqësive të huaja diplomatike dhe konsullore ose në shërbimin personal të të huajve, nëse me marrëveshje ndërkombëtare ndryshe nuk është përcaktuar;
3. Person i vetëpunësuar;
4. Bujk individual;
5. Person zyrtar fetar
6. Person i papunë përkohësisht derisa merr kompensim në para në rast të papunësisë:
7. Shtetas i Republikës së Maqedonisë së Veriut i punësuar jashtë vendit, nëse në atë kohë nuk është i siguruar detyrimisht te mbajtësi i huaj i sigurimit sipas ligjit të shtetit në të cilin është i punësuar ose sipas marrëveshjes ndërkombëtare, ndërsa ka pasur vendbanim në territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut menjëherë para vendosjes së marrëdhënies së punës jashtë vendit - për anëtarët e familjes që jetojnë në Republikën e Maqedonisë së Veriut;
8. Shfrytëzues i pensionit dhe kompensimit të pagës sipas rregulloreve të sigurimit pensional dhe invalidor;
9. Shtetas i Republikës së Maqedonisë së Veriut i cili merr pension ose pension invalidor nga mbajtësi i huaj i sigurimit nga shteti me të cilin Republika e Maqedonisë së Veriut nuk ka lidhur/ndërmarrë marrëveshje për sigurime sociale ose Republika e Maqedonisë së Veriut ka lidhur/ndërmarrë një marrëveshje të tillë, por  në të nuk është  rregulluar  mundësia e realizimit  të së drejtës për sigurim shëndetësor gjatë qëndrimit në territorin e Republikës;
10. Person që merr ndihmë të përhershme financiare; person me status të refugjatit të njohur; person nën mbrojtje plotësuese; person i vendosur në një familje kujdestare; person i vendosur në një institucion për mbrojtje sociale (për mbrojtje institucionale dhe joinstitucionale); shfrytëzues i kompensimit financiar për ndihmë dhe kujdes nga një person tjetër; person i cili deri në moshën 18 vjeçare ka pasur statusin e fëmijës pa prindër dhe pa përkujdesje prindërore, më së shumti deri në moshën 26 vjeçare dhe shfrytëzon ndihmën financiare sociale; person-viktimë e dhunës në familje për të cilin është marrë masa mbrojtëse në përputhje me ligjin për familjen dhe person i përfshirë nga një jetë e organizuar e pavarur me mbështetje; nëse nuk mund të sigurohen për arsye të tjera.
11. I huaji i cili në territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut është në marrëdhënie pune ose në shërbim të personave të huaj fizik dhe juridik, organizatave dhe institucioneve ndërkombëtare ose përfaqësive të huaja diplomatike dhe konsullore, nëse me marrëveshje ndërkombëtare ndryshe nuk është përcaktuar ;
12. I huaji që gjendet në shkollim ose aftësim profesional në Republikë, nëse me marrëveshje ndërkombëtare ndryshe nuk përcaktohet;
13. Person në vuajtje të dënimit me burgim, person i cili është në paraburgim (nëse nuk është i siguruar për shkaqe të tjera) dhe person i mituri që është në përmbushje të masës edukative, udhëzim në shtëpi edukative-korrektuese, përkatësisht në institucion;
14. Pjesëmarrës në LNÇ dhe pjesëmarrës në Lëvizjen Popullore Çlirimtare, invalid lufte dhe anëtarë të familjeve të luftëtarëve të rënë dhe pjesëmarrësve të vdekur në LNÇ, si dhe invalidë civil të Luftës së Dytë Botërore, personat e përndjekur dhe të burgosur për idetë e pavarësisë së vendit tonë dhe shtetit të tij, për të cilët kjo veçori përcaktohet me rregullore të veçanta dhe anëtarët e familjes dhe prindërit e personave qytetarë të Republikës së Maqedonisë së Veriut, të vrarë në luftërat gjatë shpërbërjes së RSFJ-së dhe
15. Qytetar i Republikës së Maqedonisë së Veriut i cili nuk është i siguruar detyrimisht në njërën nga pikat nga 1 deri në 14 të këtij neni.

Qytetarët të cilët nuk janë të përfshirë në sigurimin e detyrueshëm shëndetësor, sipas bazave të lartpërmendura, mund të kenë qasje në sigurimin e detyrueshëm shëndetësor për shfrytëzimin e shërbimeve shëndetësore bazë nga neni 9 i Ligjit për sigurim shëndetësor.

Nga ajo që është dhënë rrjedh se, nëse personi që bën pyetjen nuk plotëson ndonjë nga bazat për sigurim të detyrueshëm (pikat 1-14), që mund të supozohet në bazë të parashtrimit "Nuk kam sigurim shëndetësor dhe kam nevojë për mjekim", ka mundësi 1. të paraqitet në bazë të pikës 15, me dëshmi se nuk merr të ardhura nga kryerja e një veprimtarie apo pasurie (certifikatë nga DAP për të ardhurat e realizuara),gjë që do të mund t’i shfrytëzojë të drejtat themelore të sigurimit të detyrueshëm shëndetësor, ose 2. vullnetarisht të hyjë në sigurimin shëndetësor, për të cilin do t'i përcaktohet shuma mujore që do të duhet të paguajë për sigurim shëndetësor.