Shënimi i 80-vjetorit të deportimit të hebrenjve maqedonas në Treblinka, nën patronazhin e Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe organizuar nga Bashkësia e Hebrenjve e Republikës së Maqedonisë së Veriutdhe Fondi i Holokaustit të Hebrenjve Maqedonas, përfundoi me një ngjarje përkujtimore në Operën dhe Baletin Nacional.
Kryetari i Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski, si dhe kryetari i Bashkësisë së Hebrenjve të RMV-së - Pepo Levi, ambasadorja e Izraelit, zonja Simona Frankel, dhe kryesuesi i Kongresit Hebre Amerikan, Rabin Endru Bejker, mbajtën fjalim.
Kryeministri tregoi se po e dërgon këtë mesazh të qartë dhe kategorik, sepse historia dhe e tashmja e Republikës së Maqedonisë së Veriut dëshmojnë se ajo është gjithmonë në anën e duhur të historisë si demokratë, për të cilët askush nuk është dhe nuk mund të jetë më pak ose më shumë e rëndësishme.
“Dhe kjo është arsyeja pse ne kemi të drejtën morale dhe vlerat për të kundërshtuar të gjitha format e ndryshme të gjuhës së urrejtjes dhe intolerancës. Bota ka nevojë për zërin e secilit prej nesh, si kombe, si shtete, si njerëz - çfarë mbështesim dhe çfarë nuk mbështesim. Çfarë është e drejtë dhe çfarë është e gabuar.
Kjo përcakton se në çfarë bote do të jetojmë në të ardhmen.
Kjo përcakton të ardhmen tonë të përbashkët”, theksoi Kryeministri Kovaçevski.
Sepse, siç theksoi Kryeministri Kovaçevski, Holokausti nuk filloi me kampet e përqendrimit, por filloi me antisemitizmin dhe përhapjen e gjuhës së urrejtjes në rrugë. Kryeministri Kovaçevski përkujtoi se më 11 mars 1943 filloi deportimi i hebrenjve maqedonas nga Manastiri, Shtipi dhe Shkupi, kur 7144 fëmijë, gra, burra, u grabitën, dëbuan nga shtëpitë e tyre dhe u mblodhën me forcë në të ashtuquajturin Monopol të Shkupit, për t'u deportuar në kampin e vdekjes në Treblinka, si pjesë e më shumë se gjashtë milionë hebrenjve që u vranë në kampet naziste në mbarë botën.
“Për të siguruar një të ardhme të sigurt për gjeneratën pas tonës, të gjithë duhet të tregojmë sot se kemi nxjerrë mësime nga e kaluara. Dhe këtë do ta bëjmë vetëm nëse do të qëndrojmë me vendosmëri kundër ideologjive ekstreme nacionaliste, që çojnë në fanatizëm. Indiferenca ndaj ekstremizmit është bashkëpunim dhe është e papranueshme.
Këto të vërteta, në veçanti, nuk duhet t'i nënshtrohen revizionizmit, që është një recetë për të përsëritur tragjedi të tmerrshme si Holokausti.
Ndërsa ne që kujtojmë jemi të detyruar të punojmë aktivisht dhe të lëmë mësim për më të rinjtë se ne, që të mos ndodhë kurrë më. Asnjë ëndërr fëmije të mos ndërpritet me një të keqe të tmerrshme”, tha Kryeministri Kovaçevski.
Në manifestimin e sotëm në Operën dhe Baletin Nacional, folën edhe kryetari i Komunitetit Hebre në Maqedoninë e Veriut, Pepo Levi, ambasadorja e Izraelit, Simone Frankel, drejtori i marrëdhënieve ndërkombëtare të Komitetit Hebre Amerikan - Rabin Endru Bejker.
“Viktimat e Aushvic-Birkenau, Treblinka dhe shumë kampeve të tjera të vdekjes nuk duhet të jenë të kota, le të jenë ato jetë të pafajshme hebreje një premtim për një jetë më të mirë për njerëzit në mbarë botën. Të gjithë njerëzit në botë kanë të drejtë të jetojnë në paqe”, kërkoi kryetari i Komunitetit Hebre në Maqedoninë e Veriut, Pepo Levi.
Drejtori i Çështjeve Ndërkombëtare të Komitetit Hebre Amerikan, Rabin Endru Bejker, tha se u deshën dekada që demokracitë e Evropës Perëndimore të pranonin rolin e tyre në Holokaust dhe sot, ata që shtrembërojnë historinë e Holokaustit e bëjnë këtë me vetëdije dhe dëshirë për dobi politike. “Duhet t'i japim fund këtij mohimi dhe shtrembërimi”, tha Rabini Baker, duke vënë në dukje se bota ua ka borxh viktimave të Holokaustit, por edhe më shumë gjeneratave të ardhshme.
Ambasadorja e shtetit të Izraelit në vend, Simone Frankel, theksoi se hebrenjtë në vend jetonin një jetë të qetë, të përbashkët me komunitetet e tjera në vend, të pasur me kulturë, traditë dhe liri për të praktikuar fenë e tyre, gjë që po ndodh ende sot.
“Sot edhe pse komuniteti është i vogël, gëzon të njëjtin respekt dhe bashkëpunim me Qeverinë. Kjo ngjarje e organizuar në mënyrë të shkëlqyer është një shembull i kësaj. Dua të shpreh mirënjohjen time për Qeverinë e Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe popullin maqedonas për shprehjen e qëndrimit miqësor ndaj popullit dhe vendit tim në çdo rast”, tha ambasadorja e Izraelit Frankel.
Fjalimet u ndoqën nga anëtarë të Knesetit të shtetit të Izraelit, përfaqësues të komuniteteve të hebrenjve nga jashtë, ministra dhe përfaqësues të tjerë të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut, deputetë të Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, përfaqësues nga Kabineti i Presidentit të Shtetit, përfaqësues të korit diplomatik në vend, përfaqësues nga universitetet, nga ASHAM, nga gjyqësori, nga institucionet e tjera të shtetit, përfaqësues nga partitë politike parlamentare, të ftuar të tjerë.
Pas fjalimeve, pati një film përkujtimor për deportimin e hebrenjve, dhe më pas një koncert komemorativ nga Kori i Operës dhe Baletit Nacoinal dhe Filarmonisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut.
Pas fjalimeve kishte film përkujtimor për deportimin e hebrenjve, ndërsa manifestimi i sonte në Operën dhe Baletin Nacional është kulmi i përkujtimit të 80 vjetorit të dëbimit të hebrenjve maqedonas në Treblinka me një sërë ngjarjesh në të cilat përfaqësues të Qeverisë dhe udheqësisë shtetërore vendosën lule dhe iu drejtuan duke përkujtuar viktimat e Holokaustit, me mesazhin “Asnjëherë më”.